Help, Mijn Kind Gaat voor het Eerst Naar School

Wat gebeurt er in het hoofd van een kind van vier op de eerste schooldag?

De leeftijd van vier jaar is een bijzonder ontwikkelingsmoment. Volgens de bekende ontwikkelingspsycholoog Erik Erikson bevindt je kind zich in de fase van initiatief nemen. Dit betekent dat je kind graag zelf dingen wil proberen, nieuwe ervaringen wil opdoen en de wereld wil ontdekken. Tegelijkertijd is het kind nog erg afhankelijk van bevestiging en veiligheid van jou als ouder. 

Daarnaast benadrukt de kinderpsychiater Donald Winnicott het belang van een zogenaamde ‘holding environment’. Dat is een omgeving waarin een kind zich veilig voelt en zich geborgen weet. Juist deze veiligheid maakt het voor je kind mogelijk om zelfvertrouwen op te bouwen en nieuwe stappen te durven zetten. 

Voor jou als ouder betekent dit dat de eerste schooldag niet alleen een nieuwe uitdaging is voor je kind, maar ook voor jou. Door te focussen op structuur en veiligheid bied je je kind een stevige basis om deze belangrijke stap te zetten.

Praktische tips voor de voorbereiding van de eerste schooldag

Kies functionele spullen die je kind zelf kan gebruiken 

Een lichtgewicht rugzak die je kind gemakkelijk kan dragen en openen is belangrijk. Een broodtrommel en drinkbeker die lekvrij zijn en zelfstandig te gebruiken, helpen je kind om zelfvertrouwen te krijgen. 

Kies kleding die makkelijk aan en uit kan, zodat je kind zoveel mogelijk zelf kan doen. Een eenvoudige gymtas voor gymkleding of ongelukjes is ook aan te raden. 

Bouw thuis structuur en voorspelbaarheid op 

Een visueel dagschema met pictogrammen of eenvoudige tekeningen helpt jonge kinderen om te begrijpen wat er gaat gebeuren. Dit kan voor meer rust zorgen en angst verminderen. 

Oefen met je kind alvast het inpakken van de tas, het aan- en uitdoen van de jas en het zelfstandig gebruik van de lunchdoos. Volgens professor Steven Pont helpt dit visueel maken jonge kinderen om overzicht te krijgen en zich veiliger te voelen in nieuwe situaties. 

Benoem verwachtingen duidelijk en concreet

Kinderen van vier jaar zijn gebaat bij heldere, simpele communicatie. Vertel wat ze kunnen verwachten op school. Bijvoorbeeld: “Je gaat naar school, daar zijn andere kinderen en een juf die voorleest. Jij mag spelen en leren en ik kom je straks weer ophalen.” 

Uit onderzoek van de Universiteit Utrecht blijkt dat kinderen meer zelfvertrouwen ontwikkelen als ouders gedachten en gevoelens benoemen die het kind mogelijk heeft.

Wat heeft je kind praktisch nodig? 

Een visueel dagschema met pictogrammen of eenvoudige tekeningen helpt jonge kinderen om te begrijpen wat er gaat gebeuren. Dit kan voor meer rust zorgen en angst verminderen.

Oefen met je kind alvast het inpakken van de tas, het aan- en uitdoen van de jas en het zelfstandig gebruik van de lunchdoos. Volgens professor Steven Pont helpt dit visueel maken jonge kinderen om overzicht te krijgen en zich veiliger te voelen in nieuwe situaties.

Benoem verwachtingen duidelijk en concreet

Hier een korte checklist voor een kind van vier dat voor het eerst naar school gaat:

• Een lichtgewicht rugzak die zelfstandig te dragen is

• Een broodtrommel en drinkbeker die makkelijk te openen en lekvrij zijn

• Comfortabele kleding die je kind makkelijk zelf aan en uit kan doen

• Een gymtas voor sportkleding of ongelukjes

• Een visueel dagritme voor thuis om voorspelbaarheid te bieden

• Een herkenbaar voorwerp van thuis voor emotionele veiligheid

Meer spullen betekenen niet beter. Beter kiezen zorgt voor minder stress en meer ruimte om te wennen.

Tot slot 

De eerste schooldag is geen wedstrijd en geen toets. Het is het begin van een nieuw hoofdstuk, vol kansen om te leren, te groeien en samen nieuwe routines te ontdekken.

Laat perfectie los. Kies wat werkt voor jou en je kind. Met aandacht, rust en overzicht help je je kind de eerste schooldag met vertrouwen tegemoet te gaan.